Impact-onzekerheidsanalyse

Grootste onzekerheden en ontwikkelingen met de grootste impact

De eerste stap die we hebben gezet, was het verzamelen van onzekerheden waarmee tuinbouwondernemers leven; we hebben 35 ondernemers gevraagd waarover ze zich zorgen maken.

Zorg 1 De markt

De grootste zorgen hangen samen met de ontwikkelingen in de markt. Die ontwikkelingen zijn weer terug te voeren tot een groot aantal onderliggende onzekerheden. Gaat de coronacrisis leiden tot een langdurige recessie of zullen we binnen een jaar herstel zien? Blijven de grenzen open of gaan ze verder dicht omdat de Europese Unie verder afbrokkelt en de Verenigde Staten en China steeds verder in een handelsoorlog verwikkeld raken?

Zorg 2 De samenleving

Een andere grote zorg is de richting waarin de samenleving zich zal gaan ontwikkelen en wat dat voor invloed zal hebben op de afzet van tuinbouwproducten. In Nederland is het de vraag of er voldoende maatschappelijke steun blijft bestaan voor een tuinbouw die gericht is op export. Ook in andere landen zijn de aandacht voor duurzaam en dichtbij produceren duidelijke trends. De vraag naar local-for-local steekt overal de kop op.

Zorg 3 De overheid

Bij al deze ontwikkelingen is het ook de vraag wat de rol van de overheid zal worden. Kunnen we meer of juist minder regels tegemoetzien? En blijft de overheid zijn best doen om het Nederlandse tuinbouwcluster internationaal te positioneren of zullen we het zonder die steun moeten doen?

Impactanalyse

Wij hebben de zorgen en onzekerheden verzameld. Vervolgens hebben we in kaart gebracht wat de mogelijke impact zal zijn op het tuinbouwcluster. Uiteindelijk zijn we tot onderstaande figuur gekomen.

Marktontwikkelingen

Mondiaal

Vrije wereldhandel voor kennis, producten, diensten en arbeid

Maximaal benutten handelsvoordelen, globale markten

Mondiale logistieke stromen

Aandacht voor internationaal level playing field

Schaalvergroting ondernemingen

Lokaal

Protectionisme, handelsbelemmeringen, restricties, heffingen

Korte ketens, local-for-local, uitdunning consumentenkeuze

Beperking internationaal transport

Streven naar zelfvoorziening binnen lokale grenzen

Afname multinationals

Maatschappelijke oriëntatie

Ik

Individualisme centraal

Zakelijk en persoonlijk eigenbelang staat voorop

Weinig aandacht voor collectieve waarden; concurrentie leidt tot lagere prijzen

Sturen op reactieve handhaving milieu- overtredingen en impactreductie klimaat

Terugtredende overheid, liberalisering en deregulering

Wij

Samenleving centraal

Triple P-evenwicht: balanceren van natuurlijk (planet), sociaal (people), financieel (profit) kapitaal

Collectieve waarden (SDG’s2) leiden tot true pricing; hogere prijzen door regulering en heffingen

Sturen op rentmeesterschap, preventief, voorwaardenscheppend

Sterke regulerende en faciliterende overheden en instanties

Vier toekomsten

Door die twee groepen van onzekerheden tegen elkaar af te zetten, konden we vier verschillende mogelijke toekomsten beschrijven, in de vorm van scenario’s. Elk van deze vier scenario’s zou zich binnen tien jaar kunnen voordoen. En ook nog met evenveel kans, want alle ontwikkelingen waarop de vier scenario’s zijn gebaseerd, kun je nu al om je heen waarnemen.

Welke van die ontwikkelingen de overhand gaat krijgen, is nu nog niet te zeggen. Dat zal zich in de komende jaren steeds duidelijker gaan uit tekenen. Door nu al goed te kijken naar de vier mogelijke toekomsten kom je niet voor verrassingen te staan. Je hebt die toekomst immers al een keer gezien en je hebt al nagedacht over wat die voor jou en je bedrijf zou kunnen betekenen.